rekompensata-finansowa

Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę często zastanawiają się, komu, kiedy i na jakich warunkach przysługuje prawo do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego za dany rok kalendarzowy. Warto zatem jest przybliżyć zasady przyznawania tego świadczenia.

Prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego a ekwiwalent za niewykorzystany urlop

Wielu pracowników zastanawia się, czy mają prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. W Kodeksie pracy zawarte są przepisy, które nakładają na pracodawców obowiązek udzielenia zatrudnionym urlopu wypoczynkowego w formie odpłatnej i nieprzerwanej. Prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego jest niezbywalnym prawem każdego pracownika, ponieważ celem tego świadczenia jest możliwość tworzenia zatrudnionemu optymalnych warunków do komfortowego wypoczynku i regeneracji sił.

Urlop wypoczynkowy jest udzielany w naturze. Oznacza to, że pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym jest zwolniony od świadczenia jakichkolwiek obowiązków na rzecz pracodawcy w ustalonym czasie. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy urlop wypoczynkowy udzielany w naturze nie jest możliwy do wykorzystania. Z uwagi na to przepisy Kodeksu pracy przewidują możliwość otrzymania ekwiwalentu pieniężnego z tytułu niewykorzystania urlopu. Jest to wyjątek od ogólnie przyjętej zasady udzielania urlopu wypoczynkowego w naturze.

Podstawa prawna do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego

Podstawa prawna, która reguluje wypłacanie ekwiwalentu pieniężnego z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego to art. 171 Kodeksu pracy. Uzyskanie świadczenia jest możliwe wyłącznie pod pewnymi warunkami. W paragrafie pierwszym wymienionego przepisu znajduje się regulacja, zgodnie z którą ekwiwalent pieniężny może przysługiwać osobie zatrudnionej, pod warunkiem niewykorzystania przez nią przysługującego urlopu wypoczynkowego w całości bądź też w części z racji wygaśnięcia zawartej wcześniej umowy o pracę bądź też jej rozwiązania z różnych przyczyn. Oznacza to, że pracownik, który kończy pracę z ostatnim dniem miesiąca, może otrzymać ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, ustalany proporcjonalnie względem przepracowanej części roku.

Warto pamiętać także o tym, że pracownik, któremu wygasa umowa o pracę bez możliwości jej przedłużenia, również może otrzymać ekwiwalent pieniężny za zaległy urlop. Każdy pracodawca ma obowiązek wypłaty ekwiwalentu z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, bez względu na rodzaj umowy o pracę, który leży u podstawy nawiązania stosunku pracy.

Należy pamiętać, że odmowa wypłacenia tego świadczenia kwalifikuje się do zgłoszenia sprawy do Państwowej Inspekcji Pracy. Niewypłacenie ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy po wygaśnięciu umowy o pracę bądź też jej rozwiązaniu jest wykroczeniem.

Uchylanie się pracodawcy od wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za urlop zaległy lub niewykorzystany z tytułu wygaśnięcia umowy o pracę lub jej zerwania z różnych przyczyn

Roszczenie o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop ma uzasadnienie bez względu na czas trwania umowy o pracę. Pracodawca nie ma prawa odmówić wypłaty tego świadczenia, nawet gdy zatrudniony u niego pracownik zawarł z nim umowę o pracę na okres krótszy niż 6 miesięcy, jak również umowę na okres próbny. Prawo do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu zatrudnionemu, bez względu na to, czy rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za porozumieniem stron czy też w drodze wypowiedzenia, a także w trybie dyscyplinarnym.

W przypadku aresztowania pracownika bądź też jego śmierci również należy się wypłata środków pieniężnych z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, proporcjonalnie do przepracowanej części roku. Prawo do ekwiwalentu nie zostaje utracone również wtedy, gdy pracownik nie rozliczył się z pracodawcą z powierzonego mu mienia. Chodzi o samochód służbowy, telefon bądź inne przedmioty, które ułatwiały mu wykonywanie codziennych obowiązków na danym stanowisku.

Należy pamiętać, że roszczenie o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest niezależne od woli stron, ale tylko w przypadku, gdy pracownik nie kontynuuje współpracy z danym pracodawcą. Osoby, które świadomie rezygnują z urlopu wypoczynkowego na rzecz otrzymania z tego tytułu świadczenia pieniężnego naruszają zasady Kodeksu pracy.

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop należy się pracownikom, którzy z różnych przyczyn kończą współpracę z pracodawcą. Brak wypłaty tego świadczenia naraża pracodawcę na poważne konsekwencje prawne, w tym w szczególności może być podstawą do wszczęcia postępowania przez Państwową Inspekcję Pracy. 

źródło: sawickiwspolnicy.pl – adwokat Warszawa